Over rozen, luizen en lieveheersbeestjes

Eerst over die beestjes

Een lezing en gesprek met Hans van Hage van biologische rozenkwekerij ‘de Bierkreek’ leverde veel inzichten op. Ik wist al dat lieveheersbeestjes geweldige tuinhulpjes zijn in de strijd tegen bladluizen maar er is nog meer te vertellen.

Zorg er in ieder geval voor dat lieveheersbeestjes zich welkom voelen in jouw tuin. Die schattige lieveheersbeestjes zien er overigens als larve monsterlijk uit. Dus schrik niet als je deze beestjes ziet. Zij eten ongelofelijk veel bladluizen en helpen mee om jouw rozen gezond en schoon te houden.

Mieren daarentegen zullen bladluizen voeden met de zoete vloeistof die zij uitscheiden. Mieren zijn een ijverig volkje. Ze bouwen hun nest in de grond of in holle bomen. Eigenlijk zijn alle zachte ondergronden, kieren of gaten geschikt voor een nest.

Mieren bestrijden met kruidenplanten
Er zijn verschillende kruiden en planten waar mieren een hekel aan hebben. Als we het hebben over kruiden dan zijn salie, rozemarijn, bieslook, majoraan, lavas en basilicum geschikt om mieren op afstand te houden. Andere planten, waar mieren uit de buurt blijven, zijn afrikaantjes (eenjarig), lavendel en goudsbloem die het meest effectief blijkt te zijn. Plaats de kruiden of planten in enkele strategisch geplaatste potten of op slimme plekken in de tuin.

Daarnaast is het goed om te weten dat mieren een hekel hebben aan bepaalde sterke geuren zoals van oregano, knoflook (net als slakken), kruidnagel, nootmuskaat of kaneel. Je kunt de kruiden vermengen met water of de route blokkeren met wat strooisel.
Mieren gaan ook niet over een laagje peper heen. Strooi wat peper (de soort peper maakt niet uit) en ze blijven weg. Bij regen het strooien herhalen. Bij munt, in welke vorm dan ook, blijven mieren eveneens uit de buurt. Je kunt blaadjes munt verkruimelen of een zakje muntthee openknippen en de inhoud over de vaste route van de mieren strooien. Je kunt ook tandpasta of mondspoelmiddel met een sterke pepermuntsmaak en -geur sprenkelen. Tip: plant muntsoorten altijd in een pot om het woekeren van deze plant in jouw tuin te voorkomen.

Luizen bestrijden met kruidenplanten
Luizen zijn niet erg gediend van de geur van knoflook. Plant eens een paar (uitgelopen) teentjes in de grond rondom jouw rozen. Bloeiende knoflook, en ook Allium (uiensoorten), passen er prima bij en je oogst ook nog eens nieuwe knoflookbolletjes. Zo leuk! Ze zijn oogstrijp als het loof droog en dor is geworden.
Rozen en knoflook zijn een geweldige combinatie, net als rozen en lavendel. De luizen blijven weg!

Zweefvliegen zijn welkom
Zweefvlieglarven eten de nóg kleinere insecten, zoals de zeer moeilijk te bestrijden tripsen. En zodra de zweefvlieglarven wat groter zijn beginnen ze aan de bladluizen.
Zie je zweefvliegen in je tuin dan denk je in eerste instantie dat het bijen zijn. Ze hebben echter geen voelsprieten en slechts twee vleugels die ze vrij van hun lichaam houden. Doordat ze maar twee vleugels hebben, kunnen ze perfect stil in de lucht hangen. Een prachtig gezicht!

Begroet de oorwurmen
Bah, die zien er vies uit! Ja, dat wel maar ook deze insecten zijn zeer nuttig bij het bestrijden van luizen. Hang potjes met stro op plaatsen waar je wilt dat ze hun maaltijd gaan halen, zoals in fruitbomen, bloeiende en besdragende heesters en dichtbij jouw rozen. Je kunt ook een potje met stro omgekeerd op een bamboestok zetten. Laat ze maar komen!

Gezonde geurende rozen

Waarom plant je rozen? Ik geniet van mijn rozen vanwege hun briljante heldere kleuren en vooral de speciale geuren van een sterke muskus- tot een subtiele citroengeur vind ik heerlijk. Rozen groeien bovendien gemakkelijk op kleigrond en bloeien meestal dankbaar en rijk.
Van oudsher worden rozen gekweekt om hun geur en wordt er rozenolie en geurstoffen uit de rozenblaadjes gewonnen. Rosa gallica, Rosa alba, Rosa damascena en Rosa centifolia hebben een aangename geur en worden nog steeds gebruikt in de parfumindustrie.

Rosa gallica is daarnaast van belang voor de farmaceutische industrie. De bloemblaadjes leveren diverse stoffen die voor medicinale doeleinden van belang zijn. Voor de bereiding van rozenbotteljam en -siroop (Roosvicee) worden vooral de vruchten van de hondsroos (Rosa canina) gebruikt. De bottels zijn rijk aan vitamine C.

Moderne veredelaars hebben vaak selecties gemaakt op basis van een lange bloeitijd of doorbloeiend gedurende de hele zomer. Een beetje jammer want veel nieuwe rozen geuren niet of nauwelijks. Gelukkig zijn er nog steeds (beroemde) veredelaars die nieuwe geurende rozen op de markt brengen, zoals David Austin, Lens Rozen, Rozenkwekerij De Wilde, Jan Spek Rozen en Hans van Hage op ‘De Bierkreek’.

Rozen kiezen voor jouw tuin
Kies gezonde rozen die duurzaam en zonder bestrijdingsmiddelen gekweekt zijn. De rozen van ‘de Bierkreek’ bezitten die kwaliteit. Hans van Hage vertelt dat de rozen die hij kweekt van nature bestand zijn tegen plagen. Er zijn immers veel kleine insecten die een aantasting kunnen veroorzaken. Het blijkt dat een natuurlijk evenwicht de beste resistentie geeft. Plant rozen in een gezonde voedselrijke bodem en laat de natuur zijn gang gaan. Eventuele plagen verdwijnen meestal vanzelf weer.

Enkele goede geurende rozen, die ik zelf ook in mijn tuin heb, noem ik hier graag. Het liefst kies ik een sterke roos die doorbloeiend is of een goede tweede bloei geeft.

Geurende heesterrozen: geschikt voor borders
Rosa ‘Schneewittchen’ (sterk maar geurt weinig helaas)
Rosa ‘Just Joey’
Rosa ‘Charles Austin’
Rosa ‘Margaret Merrill’
Rosa ‘Old Port’
Rosa ‘Lord Mountbatten’/’Harmantelle’

Geurende klimrozen: geschikt voor een klimzuil of pergola
Rosa ‘Zéphirine Drouhin’ (doornloos en geschikt voor doorgangen met een rozenboog)
Rosa ‘Clair matin’ (de nieuwe naam is ‘Meimont’)
Rosa ‘New Dawn’
Rosa ‘Falstaff’
Rosa ‘Abraham Darby’
Rosa ‘Golden Showers’
Rosa ‘Graham Thomas’

Rozenparken en -kwekerijen om te bezoeken

• Rosarium (Wokrestaurant) Westbroekpark in Scheveningen
  In 1961 werd dit Internationale Rosarium aangelegd. De rozentuin heeft ongeveer 300 bedden waarin ’s zomers 20.000 rozenstruiken bloeien, waaronder de nieuwste soorten, die door de kwekers uit de hele wereld vrijwillig worden ingestuurd. Door een zorgvuldige bemesting en snoeiwijze leveren deze rozen soms meerdere bloeiperioden per seizoen op.
  Er worden ieder jaar vijf soorten rozen tentoongesteld: patiorozen, leirozen, park/heesterrozen, grootbloemige en trosrozen. Alle rozen staan er een paar jaren en hun ontwikkeling wordt gevolgd.
  Op het Internationale Rozenconcours, dat ieder jaar op de tweede donderdag van juli valt, krijgen de rozen hun finale keuring. Dit jaar vind de 55e keuring plaats van ruim 40 soorten. In iedere categorie kan een roos worden onderscheiden met goud, zilver of brons. De roos met het hoogste aantal punten wordt bekroond met de titel Gouden Roos van de stad ‘s-Gravenhage.
  …
• De tuinen van Kasteel Hex, België
  Kasteel Hex is privaat bezit en een waar rozenparadijs. Tweemaal per jaar, in juni en september, worden er tuindagen georganiseerd en zijn de tuinen en het park te bezoeken.
  Tijdens de Tuindagen van Kasteel Hex in juni 2015 is Ton ter Linden geëerd met een eigen roos. De roos met een uitbundige bloeiwijze, die Ton ter Linden 25 jaar geleden in zijn tuin in Ruinen zelf opkweekte uit een groot aantal zaailingen, is vermeerderd door Hans van Hage van Rozenkwekerij ‘de Bierkreek’ en nu te koop als Rosa ‘Ton ter Linden’.
  Rosa ‘Ton ter Linden’ is een multiflora-type met rambler-achtige neigingen. Ze bloeit eenmaal per jaar in de periode half juni tot half juli. Het is een feest om de roos in volle glorie te zien. Er bloeien zoveel enkele bloemetjes in grote rechtopstaande tuilen dat het geheel overkomt als een enorme roze wolk. De bloemen ruiken licht kruidig en het blad is geelgroen. De roos is uitermate geschikt voor een natuurlijke tuin, en past ook goed langs een pergola of een muur. Als solitair geplant ontstaat een hoge en brede fonteinvorm, een robuuste groeier met overhangende takken van wel 4 tot 5 meter lang. De struik kan gemakkelijk in toom gehouden worden en laat zich goed snoeien; ze herstelt snel door nieuwe loten te vormen. Na de bloei verschijnen er meestal kleine besvormige bottels waar de vogels heerlijk van smullen.
  Wil je deze roos planten in jouw tuin? Zorg voor voldoende groeiruimte!
  …
• Rozenfestival 2015 bij Rozenkwekerij ‘de Bierkreek’
  Op zaterdag 11 en zondag 12 juli a.s. vindt het inmiddels befaamde Zeeuwse Rozenfestival plaats, een terugkerend jaarlijks evenement in het tweede weekend van juli. Vanuit heel Europa trekken rozenliefhebbers naar IJzendijke om de ruim 2.000 soorten rozen te bewonderen en/of om rozen te kopen. Dit jaar wordt het publiek gevraagd om zelf mee te doen als jury van de rozen, de rozen te beoordelen en de beste roos te kiezen.
  Standhouders en plantenkwekers en volop informatie zijn aanwezig. Ook de inwendige mens krijgt aandacht, denk aan een pizza, vers gebakken in een echte houtoven.
  …
• Internationale Kwekerijdagen in Bingerden
  De Internationale Kwekerijdagen zijn elk jaar weer een inspirerend plantenfeest, waar gepassioneerde kwekers en tuinliefhebbers elkaar in een prachtige groene omgeving ontmoeten. Hier vind je een keur aan prachtige planten.
  Dit jaar ontmoette ik er mijn favoriete kweker Marcel de Wagt die met zijn opvallende planten veel kleur en levendigheid weet toe te voegen aan de tuin. Hij is enthousiast kweker met een passie voor Kniphofia en Phlox en steekt zijn hart en ziel in het aanbieden van een prachtige collectie niet-alledaagse planten. Marcel’s kwekerij bestaat 10 jaar, bekijk zijn lustrumprogramma.

• David Austin Roses, Engeland
  Een van de mooiste rozentuinen ter wereld bevindt zich op de kwekerij van David Austin. In deze tuin van 8000 m² staan meer dan 700 soorten die in verschillende individuele tuinen met elk een eigen tuinstijl worden getoond. Dat kan traditioneel zijn binnen groenblijvende hagen of in modernere creaties gecombineerd met vaste planten. De klimrozen en ramblers bedekken speciale muren en groeien langs bogen en paden. Je beleeft er de uitbundige en informele groei- en bloeiwijze van de roos.  Wat een weelde!
  In de Tea Room ben je welkom voor een Engels kopje thee of een heerlijke lunch.

• Rozentuin Coloma, België
  Deze prachtige rozentuin in de buurt van Brussel bestaat dit jaar 20 jaar en is een feest om te bezoeken. Met meer dan 3.000 rozenvariëteiten uit 25 landen is dit de grootste rozentuin van Europa. Van juni tot oktober bloeien er dagelijks 200.000 bloemen die zorgen voor een adembenemend kleur- en geurspel. De hoogstamboomgaard met streekeigen fruitsoorten en klimrozen zorgt voor een vruchtbare kruisbestuiving.
  Er is ook een rozenmuseum. Op het domein en rondom het kasteel worden regelmatig speciale dagen en evenementen georganiseerd.
  De rozentuin in het park is open van 15 mei tot 30 september van 10.00 tot 20.00 u en in oktober van 10.00 tot 19.00 u. De rozentuin is vrij en gratis toegankelijk. Maandag is de sluitingsdag.

Rozenvereniging

Voor de echte rozenliefhebbers bestaat er zelfs een Nederlandse Rozenvereniging. Op de website lees je meer over de verzorging van rozen, rozenkwekerijen en tuinen om te bezoeken. Er staan mestrecepten op die beslist het lezen waard zijn. Rozen hebben behoefte aan voldoende mineralen en voor elke grondsoort is die samenstelling anders.
De vereniging van rozenliefhebbers is opgericht op 17 september 1966 en stelt zich ten doel het bevorderen van de liefde voor rozen. Zij probeert dit doel te bereiken door 4 x per jaar het Rozenbulletin (zie voorbeeld) uit te geven, voorlichting te geven en bijeenkomsten, presentaties en excursies in binnen- en buitenland te organiseren.

Mijn conclusie

Over rozen, luizen en lieveheersbeestjes is zoveel te vertellen dat deze publicatie nog veel langer zou kunnen zijn. Een volgende keer…

Laat het me weten als jij er nog meer over wilt weten. Heb je een vraag? Ook die kun je hieronder kwijt.